8 Aralık 2024
error code: 523
INF ANLAŞMASI
Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler (INF) Anlaşması, 1987 yılında ABD Başkanı Ronald Reagen ve Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov tarafından imzalandı. Anlaşma, menzili 500 ile 5 bin 500 kilometre arasında olan ve karadan havaya atılabilen orta menzilli tüm nükleer ve konvansiyonel balistik füzelerin yasaklanmasını öngörüyordu. INF Anlaşması, nükleer bir savaşa yol açacak gelişmeler serisinin ortaya çıkma ihtimalini azaltan silahsızlanma rejimi içerisinde önemli bir yapı taşı olarak görülürken ABD 2 Ağustos 2019’da anlaşmadan resmen çekildiğimi açıkladı. NATO Genel Sekreteri, Jens Stoltenberg ABD’nin kararından Rusya’yı sorumlu tuttu, yeni bir silahlanma yarışı istemediklerini ve Washington’ın kararını desteklediklerini söyledi
ABD, INF ANLAŞMASINDAN NEDEN ÇEKİLDİ?
NATO’nun en büyük üyesi olan ABD, bu yılın başında Rusya’yı yeni tip bir füze geliştirmekle suçlamış ve anlaşmayı askıya aldığını açıklamıştı. Rusya ise 9M729 füzesinin anlaşmayı ihlal etmediğini ve füzenin menzilinin INF tarafından belirlenen sınırların altında olduğunu açıklayarak anlaşmayı asıl ihlal eden tarafın ABD olduğunu vurgulamıştır. Rusya, ABD’nin Avrupa’da özellikle Romanya ve Polonya’ya konuşlandırdığı füze savunma sistemleri, hedef füzelerin kullanımı ve silahlı İHA’ların INF’yi ihlal ettiğini, bunların savunma sistemleri gibi görünse de ofansif kapasiteye sahip olduklarını ve menzillerinin INF tarafından belirlenen limitleri aştığını öne sürmüştür. Buna karşılık ABD de tartışmaya konu olan Aegis hava savunma sistemlerinin ofansif füze fırlatması yapabilmek için gerekli yazılım ve teknik ekipmana sahip olmadığı, füze savunma testleri için fırlatılan füzelerin anlaşmayı ihlal etmediği ve yine silahlı İHA’ların balistik füzelerle aynı özellikleri taşımadığından anlaşma bakımından sakıncalı olmadığını belirtmiştir.
Bunun üzerine ABD Dışişleri Bakanlığı Silahların Kontrol Edilmesi, Doğrulanması ve Uygunluğundan Sorumlu Dairesi, 2 Ağustos da “Rusya anlaşma şartlarına yeniden uyma şartını yerine getirmediği için, ABD artık bu anlaşmanın tarafı değildir” ifadelerini kullanarak ABD’nin anlaşmadan resmen çekildiğini duyurdu.
Ancak tarihi anlaşmanın çökmesinin ardından ABD Başkanı Donal Trump yaptığı açıklamada, Çin ve Rusya’nın da dahilolduğu yeni bir anlaşma yapılması gerektiğini belirtti. Trump, bu anlaşma için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştüğünü, Çin’le de temas halinde olduklarını söyledi. Trump, hazırlanmasını istediği yeni anlaşmaya ilişkin, “Rusya nükleer silahlarını azaltacak, biz de azaltacağız. Buna bir noktada Çin’in de dahil edilmesi gerekiyor ancak şu an ilk sırada biz, ikinci sırada Rusya geliyor. Çin ise üçüncü. Nükleer silahları azaltan bir anlaşmaya varılması tüm dünyanın yararına olacaktır.” diye konuştu.
Burcu Demir – Gelişim Üniversitesi (Yüksek Lisans)
INF Anlaşması (Burcu Demir)
Yorum Yaz