Tartışmalı Rusya-Ukrayna İlişkileri (Fatmanaz Gökkaya)

10 Şubat 2018 11:04

Öğrenci Kürsüsü

Orta çağdan itibaren toprakları Lehistan, Rusya ve Osmanlı İmparatorluğu arasında bölüşülmüş olan Ukrayna, Rusya ve Osmanlı devletleri arasında imzalanan Karlofça antlaşmasıyla büyük oranda Rus hakimiyetine girmiştir.

Ukrayna üç kez bağımsızlığını kazanmaya çalışmıştır. Birincisi 1917’ de olmuştur. Fakat Stalin’ in başında olduğu Kızıl Ordu ayaklanmayı bastırmıştır. Bu olaydan sonra Ukrayna Sovyet Rusya yönetimine girmiştir.

İkincisi 2.Dünya Savaşı sırasında denenmiştir ve başarısız olunmuştur. 1986’ da ki Çernobil faciasından sonra Ukrayna’ da milliyetçilik duyguları kabarmıştır. Sovyet Rusya soğuk savaşın ardından dağılınca Ukrayna 24 Aralık 1991 yılında bağımsızlığını ilan etmiştir.

Ukrayna’ da 2001 yılında muhalif gazetecinin öldürülmesi ile siyasi kriz başlamıştır. Devlet başkanının suça ortak olduğu ve yolsuzluklara karışan ses kaydının deşifre edilişiyle 2002’ de Ukrayna Komünist Partisi ilk defa birinci olamadı. Dönemin başbakanının karşısına batının desteğini alan Yuşçenko çıktı. Seçimi kaybetse de hile olduğunu söylemesi ile halk sokağa döküldü ve seçim yenilendi ve Yuşçenko kazandı. Bu seçim tarihe Turuncu Devrim olarak geçti. Çünkü seçim propagandalarında turuncu rengi kullanılmıştı. 2010 yılındaki seçimlerde ise Rusya yanlısı olan Yunokoviç seçildi.

Yunokoviç iktidarı 2013 yılında AB-Ukrayna ortaklık antlaşmasını imzalamayınca kaos çıktı. Yunokoviç kaçarken iktidar muhalefete geçti.

DONBASS OLAYI

Donbass Rusların ağırlıklı olduğu bir bölgedir. Moskova’ da ki milis güçlerle batı destekçisi Kiev yönetimi arasında çatışma yaşandı.

UKRAYNA KRİZİ ve TÜRKİYE

SSCB yönetiminin sona ermesi ile Rusya’nın büyük güç statüsü de sona ermişti. ABD’nin başını çektiği Batı Bloğu kazanan olmuştu. Mağlup bir Rus Devleti bakışı ortaya çıkmıştı. Uluslararası imparatorluğun çöküşünü hazmetmekte zorlanan Ruslar pek çok alanda kayba uğradılar bu zor günlerin tek getirisi ise Kırım’dı.

Kırım Ukrayna’nın özerk bir parçasıydı. Ukrayna Krizi ile birlikte Kırım Yüksek Konsey Başkanı Rusya iktidarının daha güçlü olduğunu ve Kırımlılar’ ın korunmayı Rusya’ da gördüğünü söyledi. Böylece Kırım Rusya’ ya katıldı.

Rusya ve Türkiye

Batı’nın yaptırımlarına karşılık Rusya sadece güvenlik ve silahlanma ile değil Dış Politikada da yeni hamlelere başvuruyordu. Kırım ilhakından sonra Türkiye ile Karadeniz komşusu olan Rusya yakınlaşmıştır. Aslında iki ülkeyi birbirine yaklaştıran asıl sebep Batı’nın Rusya yaptırımları ile AB’nin Türkiye kararlarıdır.

Sonuç olarak Ukrayna Rusya İlişkisi halen tartışmalıdır. Ukrayna halen daha Batılı ulusların bir parçası mı olmalı yoksa Rus kültürünün içinde mi yer almalı karar verememiştir.

Fatmanaz GÖKKAYA

Siyaset Bilimi Uluslararası İlişkiler

ETİKETLER